مالکیت فکری و معنوی اثر هنری یک هنرمند !

محافظت از ایده اثر هنری

مالکیت فکری یا ایده یک اثر هنری به چه معناست

همه انسان‌ها از هنر لذت می‌برند اما خالق این آثار هنری که به اصطلاح مالک ایده آثار خودشان هستند حق استفاده واقعی و مالی از آثار را دارند و دیگران حق کپی آثار آن‌ ها را ندارند. به این قابلیت اصطلاحا امروزه حق کپی رایت یا پتنت رایت می‌گویند.

متاسفانه هنرمندان امروزه به علت نا‌ آگاهی‌ هایی که در زمینه حقوق مدنی خود دارند بسیار مورد سو استفاده های متنوعی قرار می‌گیرند و خیلی از این عزیزان آثار خود را به رایگان و بدون ملاحظه در اختیار دیگران قرار می‌دهند.

لازمه بدونید در اینجا اصطلاح مالکیت به معنای رایج این کلمه نیست مثل حقی که شما نسبت ملک خودتان دارید بلکه اصطلاحا به این معناست که مبتکر ( خالق ) یک اثر ادبی یا هنری یا به طور کلی یک ایده فکری حق دارد که از آثاری که زاییده فکر و اندیشه‌اش هستند استفاده نماید و تنها او حق استفاده را دارد تا جایی که خود آن فرد , چه هنرمند باشد چه عکاس یا … حق استفاده مالی از آثار خود را به دیگران بدهد.

شناسنامه معتبر اثر هنری

حقوقی یک هنرمند نسبت به اثر یا ایده خود دارد :

هنرمندان و نویسندگان و هر شخصی که از ایده‌های خودش اثری خلق میکند دو نوع حق نسبت به آثار خود دارد: – حق معنوی یا حق اخلاقی نسبت به آن اثر به این معنا که شخصی که اثر یا ایده ای را خلق می کند حق دارد که این اثر با عنوان و نام و مشخصات او منتشر شود و اگر مثلا جایزه‌ ای به اثر او تعلق بگیرد مالک آن جایزه خالق اثر می‌باشد و شخص دیگری حق ندارد که این اثر را به نام خود منتشر کند یا این حق را از پدید آورنده اثر سلب کند حتی خود شخص پدید آورنده؛ و – همچنین حق مالی نسبت به اثر. بر خلاف آنچه که اکثر عموم افراد تصور می‌کنند یک اثر هنری مثلا یک تصویر , موسیقی و سایر آثار رایگان نیستند و همانگونه که شما برای مشاهده یک فیلم در سینما مبلغی را پرداخت می کنید برای استفاده از سایر آثار و ایده های ادبی و هنری نیز باید هزینه‌ای را به صاحب آن اثر پرداخت نمائید و صرفا حق استفاده مالی و کاربردی از یک اثر با صاحب آن اثر می‌باشد برخلاف حقوق اخلاقی یک هنرمند بر اثریا ایده خودش ، این دسته از حقوق یعنی بهره‌برداری مالی از یک اثر قابل انتقال به افراد دیگری هم می‌باشد مثل نویسنده ای که عواید بدست آمده یا درصدی از فروش کتاب‌های خود را به ناشران کتاب انتقال می دهد.

حفظ امنیت اثر هنری

چه ایده یا آثاری در زمینه های مرتبط با مالکیت فکری و معنوی اثر هنری، مورد حمایت قرار می‌گیرند ؟

قانونا” مطابق ماده ۲ قانون حقوق مولفان , مصنفان و هنرمندان آثاری که نتیجه ی فکر و ایده و ابتکار افراد هستند مورد حمایت این قانون قرار می گیرند.

این آثار شامل یک نوشته ( کوتاه یا بلند ) , مجسمه ( حجم ) , نقاشی ( فیزیکال یا مجازی ) , موسیقی , فیلم , عکس حتی طرح های گرافیکی و طرح های نرم افزار ها نیز می‌ باشند.

این آثار برای آنکه مورد حمایت قرار بگیرند باید اصیل باشند , اصیل بودن در این جا به معنای جدید بودن و ابتکاری ( شخصی ) بودن می باشد پس اثری که کپی از یک اثر دیگر می باشد قابل حمایت نیست؛ البته برخی از آثاری نیز که اصیل نیستند اما در ارتباط با آثار اصیل هستند نیز گاهی مورد حمایت اصل کپی رایت قرار می گیرند مثلا ترجمه‌ های آثار دیگر یا اقتباس‌ هایی که از این آثار بوجود می‌آیند.

همچنین یک اثر هنری و ادبی برای آن که مورد حمایت قرار بگیرد باید حتما در اشکال گوناگون به طور مادی و فیزیکی ارائه شده باشد؛ پس ایده‌ های اجرا نشده علی‌ رغم اهمیتی دارند اما قابل حمایت نیستند مثلا طرح نوشته‌ای که تنها در ذهن یک نویسنده است و هنوز به شکل نوشته ی قابل بهره برداری در نیامده است قابل حمایت نیست بلکه حتما باید نوشته شود.

مادی و فیزیکی بودن اثر لزوما به معنای قابل لمس بودن آن اثر نیست بلکه اثری هنری که خلق شده به طور مجازی باشد نیز از تاریخ ایجاد قابل حمایت است. این آثار برخلاف طرح‌های صنعتی و برندها و اختراعات حتما نباید در یک مرجع خاص ثبت شوند و از تاریخی که پدیدآورنده آن‌ها را ایجاد می‌کند مورد حمایت کپی رایت قرار می‌گیرند و شخص دیگری حق استفاده از آن‌ها یا کپی برداری بدون اجازه از این آثار را ندارد.
ارزش اثر ایجاد شده و یا کیفیت آن و شکل و قالب اثر نیز در مورد حمایت قرار گرفتن تاثیری اندارد پس این تصور اشتباهی است که فقط آثار ادبی هنرمندان بزرگ و معروف غیرقابل کپی برداری هستند و حتی در بعضی کشورها نقاشی‌های کودکان بالای سه سال مورد حمایت کپی رایت قرار می‌گیرند.

جلوگیری از کپی اثر هنری در ایران

چه حقوقی مطابق قانون کپی رایت ( پتنت رایت ) مورد حمایت هستند ؟

همانطور که گفته شد حق انحصاری انتشار یا پخش، عرضه و اجرای یک اثر هنری با پدید آورنده آن اثر است و این اثر تنها به نام پدید آوردنده اصلی ( خالق ) خودش قابل انتشار  و بهره برداری است. اگر هر شخصی بخواهد از یک اثر ادبی و هنری در یک اثر دیگر استفاده کند مثلا از یک طرح پایه در نقاشی خودش استفاده کند حتما باید اجازه صاحب اثر اصلی را کسب کند و همینطور اگر یک اثر دو پدید آورنده داشته باشد هر دو آن‌ ها باهم حق استفاده از آن اثر خاص را دارند.

مدت حمایت از این آثار و حق استفاده انحصاری از آن ها برای صاحب مالکیت اثر تا زمانی هست که این افراد زنده‌ هستند و پس از مرگ صاحب اثر در مورد آثار ( هنرهای تجسمی ) نقاشی ، خوشنویسی ، عکاسی و سینمایی تا سی سال پس از انتشار آن ها و در مورد سایر آثار ادبی و هنری تا پنجاه سال پس از مرگ پدید آورنده آن اثر متعلق به وراث صاحب اثر می‌باشد. اما در مورد آثار کاربردی مثل عکس و فیلم این آثار فقط تا سی سال مورد حمایت قانون کپی رایت قرار می‌گیرند.

صدور آنلاین شناسنامه اثر هنری

موکدا” به شما پیشنهاد میکنیم نسبت به صدور شناسنامه اثر هنری و در صورت امکان ثبت توکن nft اثر هنری خود اقدام بفرمایید

برای دریافت اطلاعات کامل تر با کارشناسان هلدینگ هنر ایرانیان در تماس باشید

خرید و فروش اثر هنری در ایران ، سایت های هنری معتبر ایران

آیا مالکیت فکری و معنوی یک اثر هنری در همه کشورهای جهان مورد حمایت قرار می‌گیرد ؟

قطعا میدانید همانطور که یک اثر هنری در کشور هنرمند یا صاحب اثر مورد بهره برداری قرار می‌گیرند این امکان مجود دارد که این آثار در کشورهای دیگر هم مورد استفاده قرار بگیرند مثلا از عکس یک عکاس در یک ژورنال خارجی چاپ شود یا تذهیب یک نگارگر در صنایع خودرو سازی و … استفاده گردد.

استفاده از آثار ادبی و هنری به طور اخلاقی نیاز به اجازه خود صاحب اثر هنری دارد اما خب از آنجا که این آثار به راحتی می‌توانند در اختیار دیگران قرار بگیرند پس ممکن است خیلی‌ از افراد از این آثار هنری بدون اجازه و رعایت کپی‌رایت و پتنت رایت استفاده نمایند اما برای حمایت از این آثار در کشور های دیگر , سازمان‌های بین‌المللی کپی رایت وجود دارد که متاسفانه ایران عضو این سازمان های ثبتی نیست پس نه استفاده از آثار خارجی در ایران منعی دارد ( متاسفانه ) و نه اینکه اگر شخصی در خارج از ایران از آثار هنرمندان ایرانی استفاده کند ممنوع است.

می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر اصطلاح ” WIPO ” را در موتورهای سرچ جستجو کنید …

حمایت از هنرمند ایرانی

در مورد مالکیت فکری و معنوی اثر هنری خود نیاز به راهنمایی دارید ؟

متاسفانه طی دهه های اخیر به طور کلی مقررات کپی رایت یا همان مالکیت معنوی هنری و ادبی در ایران نمی تواند به خوبی آثار ادبی و هنری را مورد حمایت قرار دهد پس بهتر است که هنرمندان بزرگمایه در مقابل منتشر کنندگان آثارشان قراردادی تهیه کنند تا به خوبی بتوانند از حقوق مادی و معنوی خودشان نسبت به آثار هنری و ادبی‌شان حمایت کنند.

متاسفانه مکررا همکاران ما در بخش پشتیبانی گزارشاتی مبنی بر فعالیت با سایت های غیر استاندارد و غیر حرفه ای ، از هنرمندان محترم دریافت می نمایند که منجر به سرقت تصویر اثر هنری و یا بعضا کپی از اثر و … شده است، بعنوان دوست و مشاور شما عزیزان پیشنهاد میکنیم به مسائل مهمی مثل اعتبار پایگاه اطلاع رسانی ، توانایی حفاظت از اثر هنری شما و تخصص تیم متبحر همکار خود دقت لازم را داشته باشید و در صورت نیاز با همکاران ما در تماس باشید.

لازم به ذکر است متخصصان حقوقی هلدینگ هنر ایرانیان ( موسسه فرهنگی هنری حامی هنر مانا ) در زمینه صدور شناسنامه اثر هنری در ایران و در فضای حرفه ای بین المللی نیز نی توانند خدمات قابل توجه ای را در اختیار شما عزیزان قرار دهند.

با افتخار پاسخگو هستیم …